کارگردان تازه‌نفس در کورس سری‌سازی سیما/ قفل «پایتخت» باز می‌شود؟
توفیق کارگردان جوان سریال «از سرنوشت» برای جذب مخاطبان، شرایط ویژه سیما در آستانه تعطیلات شدید کرونایی و حرف و حدیث‌های تازه درباره سرنوشت «پایتخت» از اهم حواشی این هفته سیما بود.
«هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که در پایان هر هفته به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هفته می‌پردازد.
در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم‌نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه ۲۹ آبان ماه می‌توانید با شصت و یکمین بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون و خارج از تلویزیون در هفته‌ای که گذشت، با ما همراه شوید.
چهره هفته؛ محمدرضا خردمندان
شاید نام محمدرضا خردمندان هنوز برای خیلی‌ها آشنا نباشد اما احتمالاً بسیاری این شب‌ها سریال تلویزیونی «از سرنوشت» را دنبال می‌کنند که در سه فصل به تولید و پخش رسیده و حتی این روزها زمزمه‌های ساخت فصل چهارم آن نیز به گوش می‌رسد.
این البته اولین تجربه سریال‌سازی خردمندان است و باز هم بیراه نیست اگر چندان شناخته شده نباشد. تجربه‌ای که البته آنقدر موفق بوده که توانسته است این روزها مخاطبانش را هم با خود همراه کند. تا ادامه سریالی را که پیش از این و در سال گذشته فصل اول و دوم آن روی آنتن رفت دنبال کنند.
آمار فصل سوم این سریال که این روزها از شبکه دوم سیما پخش می‌شود، از مرز دو میلیون بازدید در تلوبیون هم گذشته است و با معیار تلوبیون حدود دویست هزار تا سریال «نجلا» فاصله دارد تا آمار دنبال‌کنندگانش از پربیننده‌ترین سریال پاییزی تلویزیون طبق نظرسنجی اخیر سیما هم عبور کند.
قصه «از سرنوشت» درباره دو رفیق به نام‌های هاشم و سهراب است که در پرورشگاه بوده‌اند و در هر فصل سرنوشت و زندگی آنها در کودکی، نوجوانی و جوانی روایت می‌شود. «از سرنوشت» و «بچه مهندس» از نظر موقعیتی که برای کاراکترهای اصلی وجود دارد مشابه هستند اما هر یک قصه‌ها و جزئیات متفاوتی را روایت کردند. حالا «از سرنوشت» هم به سریال پربیننده این روزها تبدیل شده است.
فصل اول این مجموعه را محمدرضا خردمندان کارگردانی کرد، فصل دوم توسط علیرضا بذرافشان و دوباره فصل سوم توسط خود خردمندان به تولید رسید و حالا می‌توان گفت این کارگردان جوان از پس اولین تجربه تلویزیونی خود و ارتباطی که با مخاطب گرفته موفق بیرون آمده است.
این سریال البته اولین تجربه این کارگردان جوان نیست و او پیش از این فیلم سینمایی «بیست و یک روز بعد» را ساخته بود که در بخش بهترین فیلم از نگاه تماشاگران هم رتبه پنجم را به دست آورد. پیش‌تر از آن هم کارش را از باشگاه فیلم سوره شروع کرد و چندین فیلم کوتاه ساخت که در جشنواره‌های ایرانی و بین‌المللی حضور داشته است. شاید هم یکی از آثار کوتاه صد ثانیه‌ای او را دیده باشید که با نام «پدر» بارها در شبکه‌های اجتماعی دیده شد؛ انیمیشن کوتاهی که در آن یک لباس پدرانه روی طناب رخت محافظ لباس‌های کودکانه در یک هوای طوفانی و بارانی می‌شود.
خردمندان با چندین تجربه مختلف در حوزه فیلم کوتاه وارد سینما و حالا تلویزیون شده است. می‌توان امیدوار بود که آینده درخشانی را هم در آثار بعدی خود داشته باشد. او در این سریال راه آسانی هم نداشت و علاوه بر بازیگران تلویزیون با بازیگران ناشناخته کار کرد.
نقش‌های اصلی سریال با دو کاراکتری پیش رفت که پیش از این دو کودک نقش‌هایشان را بازی کرده بودند. در فصل دوم و سوم دو جوان جایگزین شدند که دارا حیایی فرزند امین حیایی و کیسان دیباج هر دو اولین تجربه تلویزیونی شأن بود. باید دید موفقیت این روزهای «از سرنوشت» و دنبال کردن زندگی این دو رفیق به فصل‌های بعدی زندگی آنها می‌رسد یا خیر.
حالا خردمندان جوان‌ترین کارگردان سیما است که در کنار کارگردانان کارکشته‌تری چون سیروس مقدم و سعید سلطانی وارد کورس «سری سازی» در تلویزیون شده و مخاطبان سیما برای دنبال کردن فصل‌های بعدی سریالش مشتاق‌اند.
حاشیه هفته؛ باز هم پایتخت
این هفته نام سریال «پایتخت» و عوامل آن یک بار دیگر در رسانه‌های مختلف مطرح شدند و در صدر اخبار قرار گرفتند. برخی رسانه‌ها طی خبرهایی اعلام کردند که «مدیران صداوسیما پیشنهاد ساخت فصل هفتم پایتخت را برای نوروز ۱۴۰۰ به سازندگان این مجموعه داده‌اند و امید دارند که بار دیگر بتوانند با این سریال مخاطبان بسیاری را پای تلویزیون بنشانند. اگر طی روزهای آینده توافقات اولیه صورت بگیرد پیش تولید این سریال به سرعت آغاز خواهد شد.»
طی این خبرها همچنین به نقش‌آفرینی محسن تنابنده در فیلم تازه اصغر فرهادی و چند پروژه دیگر اشاره شده بود و اینکه باید دید مذاکره تلویزیون با عوامل سریال «پایتخت» آیا منجر می‌شود تنابنده این قراردادها را لغو کند یا خیر.
پیش تر هم در رسانه‌ها به بازپخش‌های سریال «پایتخت» در شبکه‌های سیما اشاره شده بود. با توجه به آمار مخاطبان این سریال و همچنین بازپخش‌های مکرر و علاقه مخاطب به آن. تلویزیون پیگیر ساخت فصل جدید این سریال نباشد. احتمالی که خیلی زود به آن رنگ قطعیت بخشیدند و حتی به عنوان یک «خبر» هم مطرح شد که تلویزیون در حال مذاکره برای ساخت فصل جدید این سریال است.
این خبرها واکنش‌هایی را هم از طرف برخی دیگر از رسانه‌ها به دنبال داشت. اصلاً جویای منبع اصلی این خبرها شدند که آیا اینها از خود گروه «پایتخت» بیرون می‌آید و یا منبع دیگری دارد. به ویژه که در شرایط فعلی مدیران ارشد و حتی میانی تلویزیون حتی یک بار هم به طور کلی از بازگشت پایتختی‌ها سخن نگفته‌اند. حتی پاسخگو نیستند که بالاخره دو قسمت پایانی سریال «پایتخت ۶» که چند ماه پیش وعده‌اش را در تلویزیون داده بودند به کجا رسید.
سیروس مقدم از همان زمانی که کرونا شیوع پیدا کرد دو قسمت از این سریال را «طلب مردم» دانست. که هنوز نه توسط تیم «پایتخت» و نه توسط مدیران تلویزیون از آن صحبتی نمی‌شود. از طرف دیگر باید دید ساخت «پایتخت» که در اشل متداول دستمزدها و بودجه‌های تلویزیونی نیست. این بار از کدام مسیر به تولید خواهد رسید.
نکته هفته؛ کرونا و یک آزمون تازه برای سیما
از شنبه اول آذر یک تعطیلی دو هفته‌ای سراسر تهران را فرا خواهد گرفت. تعطیلی که با رده بندی مشاغل باعث شده است. به جز اصناف ضروری و مورد نیاز مردم، دیگران کسب و کار خود را متوقف کنند. رادیو و تلویزیون هم این میان تغییراتی پیدا کرده اند. برخی شبکه‌های رادیویی بدون هیچ ابلاغیه‌ای تولیدات زنده را کمتر کردند. بیشتر برنامه‌ها را یا تولیدی کردند و یا حضور کارشناس و مهمان را به حداقل رسانده‌اند. در تلویزیون هم برخی شبکه‌ها برنامه‌های زنده را تعطیل کرده‌اند.
برخی بخش‌های دیگر صداوسیما هم سعی کرده‌اند با توجه به این تعطیلی دو هفته‌ای و نیاز مردم به سرگرمی و یا حتی آموزش، تعداد برنامه‌های خود را در کنداکتور افزایش دهند.
به طور مثال علی دارابی روز گذشته در نشستی که به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد. از تغییرات کنداکتور طی این دو هفته سخن گفت و بیان کرد که:
«در این شرایط وظیفه شبکه‌های استانی این است. که با اطلاع‌رسانی صحیح و به موقع از تبعات اجتماعی این محدودیت‌ها بکاهند. از سوی دیگر با تولید برنامه‌های جذاب و دیدنی، مخاطبانی را که این روزها فرصت بیشتری برای نشستن پای رادیو یا تلویزیون دارند راضی نگاه دارند.»
پایگاه اطلاع رسانی سیما نیز روز گذشته طی خبری اعلام کرد:
که جدول پخش تلویزیون در ۲ هفته تعطیلات کرونایی با تغییراتی مواجه شده است. که طی آن بازپخش برخی سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی در کنداکتور شبکه‌ها قرار گرفت. روزهای پخش برخی از برنامه‌های تلویزیونی نیز با توجه به این تعطیلات افزایش پیدا کرد. در مجموع باقی برنامه‌ها قرار است با همان شیوه قبلی به آنتن پخش برسد.
باید دید در این دو هفته و با توجه به اینکه قرار است دائم به مردم توصیه شود. در خانه‌های خود صبوری کنند و به هر دلیلی از منزل بیرون نیایند. تلویزیون چقدر می‌تواند سهمی در این خانه نشینی مردم داشته باشد.
بازتاب هفته؛ نشست تازه‌ای که مثل همیشه شد!
هفته پیش اولین نشست حمید شاه‌آبادی معاون جدید سیمای رسانه ملی با تهیه کنندگان سریال‌های تلویزیونی برگزار شد. تقریباً همه تهیه کنندگان باسابقه و با تجربه تلویزیون در این نشست حضور داشتند. از مهدی فرجی که این روزها «صفر بیست و یک» و «نون.خ» را دارد تا الهام غفوری تهیه‌کننده «پایتخت»، مجید مولایی تهیه‌کننده «بانوی عمارت» و همچنین تهیه‌کنندگان سریال‌های الف ویژه چون حسین طاهری «سلمان فارسی» و… که در آن بر سر دغدغه‌های تهیه کنندگان تلویزیون گفتگو شد.
بیشترین درخواست مطرح شده تهیه‌کنندگان از معاون سیما در این نشست درباره مسائل مالی بود. واکنش‌هایی را هم از طرف رسانه‌ها در برداشت که در روزهای ابتدایی این هفته ادامه دار بود.
روز شنبه روزنامه هفت صبح با تصویری از بنر این نشست که روی آن نوشته شده بود:
«نشست صمیمانه تهیه‌کنندگان مجموعه‌های نمایشی تلویزیون با معاون سیما» این پرسش را مطرح کرد که «نشست صمیمانه یعنی چی؟»
هفت صبح با نقد زیبایی شناسی و تحلیلی این عبارت نوشت:
استفاده از کلمه صمیمانه در این عبارت هم در نوع خودش جالب است. مگر قرار بر جنگ بوده که در این عبارت از کلمه صمیمانه استفاده شده است. ای کاش به جای این تعارفات واقعاً شرایط جلسه فضایی صمیمانه پیدا می‌کرد. تا آنها از شعارهای بازدارنده‌ای که برای تولید یک سریال در سیما ایجاد شده حرف می‌زدند. نه از یک سری مشکلات کلی، آن هم در لفافه.
روزنامه وطن امروز هم در گزارشی به نقد درخواست‌های مطرح شده توسط تهیه کنندگان پرداخت. با این تیتر که «مساله اصلی قصه است، پول نیست» این سوال را مطرح کرد. که «چرا دغدغه برخی تهیه‌کنندگان در نشست با معاون سیمای رسانه ملی صرفاً معطوف به مسائل مالی بود.
وطن امروز در ادامه گزارش خود آورده است:
درحالیکه بیشتر سریال‌های تلویزیونی از نداشتن قصه رنج می‌برند تهیه‌کنندگانی که در نشست با معاون جدید رسانه ملی حضور داشتند. در این باره کم صحبت کرده و عمده مشکلات سریال سازی را به مسائل مالی معطوف کرده و خواستار حمایت‌های بیشتر در این حوزه شده‌اند.
این روزنامه با مصداق‌هایی به تهیه‌کنندگانی هم اشاره کرده است که دستمزدها و هزینه برآورد سریال‌هایشان آنقدر بالا بوده است. که با تولید سریال در شبکه خانگی برابری می‌کند.
واقعیت هم این است که انتظار می‌رفت اولین نشست تهیه کنندگان تلویزیون با معاون جدید سیما به دور از بهانه‌ها و توجیهات معمول باشد. واقعاً آنچه را که بسیاری از همین تهیه‌کنندگان در هنگام مصاحبه و به عنوان مشکلات ساختاری بیان می‌کنند مطرح شود.
پیشنهاد هفته؛ تله تئاتر ببینید
شبکه چهار سیما یک بار دیگر بازپخش برخی تله تئاترها را در دستور کار قرار داده است. قرار است هر هفته جمعه‌ها یک تله تئاتر پخش کند. با توجه به تعطیلی پروژه‌های سینمایی و حتی محدودیت در پروژه‌های تلویزیونی و به ویژه متوقف شدن. تعطیلی تئاترها که نمی‌توانند مخاطبی داشته باشند. تولید و احیای تله تئاتر یکی از بهترین رویکردهای تلویزیون در شرایط کرونایی می‌تواند باشد.
به ویژه که بسیاری از عوامل تئاتر از ابتدای شیوع کرونا از ورود به حوزه‌های دیگر مثل سینما و تلویزیون استقبال کرده‌اند. و بارها شنیده شده به‌واسطه دغدغه معیشت برخی سراغ مشاغل دیگری چون مسافرکشی هم رفته‌اند!
از طرف دیگر تله تئاتر از قالب‌هایی است که علاوه بر نمایشی بودن به بودجه بسیار کمتری نسبت به تولیدات سریالی یا مجموعه‌های نمایشی و یا حتی برنامه‌های فاخر با پروداکشن های بالا نیازمند است. می‌توان از این ظرفیت که در دهه‌های پیش مخاطبان بسیاری هم در تلویزیون داشت یک بار دیگر سود جست.
از جمعه این هفته ۳۰ آبان پخش تله تئاترها آغاز می‌شود که فعلاً به صورت بازپخش آثار قدیمی است. قرار است یکی از آثار فردوس کاویانی روی آنتن برود که در چند سال اخیر به دلیل ابتلاء به بیماری حتی در بزرگداشت‌ها و مراسم تقدیر خودش هم نتوانسته حضور بیابد. همچنین فرزاد حسنی مجری تلویزیون که چند سالی است. اجرایی در سیما ندارد دیگر چهره‌ای است که در این تله تئاتر دیده می‌شود.
تئاتر تلویزیونی «پرواز از فراز تیر چراغ برق» به تهیه کنندگی سید رامین موسوی ملکی. کارگردان هنری محمدرضا اجاقی جمعه ۳۰ آبان ساعت ۱۵ در نمایشخانه پخش خواهد شد.
این نمایش تلویزیونی ماجرای جوانی را روایت می‌کند که برای جلب نظر خانواده نامزدش، بالای تیر چراغ برق می‌رود. آنها را تهدید می‌کند که خودکشی خواهد کرد و در این میان ماجراهای جالبی اتفاق می‌افتد.
فرزاد حسنی، فردوس کاویانی، سهیلا رضوی، رامین ناصرنصیر، مینا خسروانی، سعید نورالله‌ی و مارال حاجی زاده بازیگران اصلی این تله تئاتر هستند.
